W normalnych warunkach jelito cienkie posiada rozmaite mechanizmy, które utrzymują liczbę bakterii pochodzących z jelita grubego na niskim poziomie, niewpływającym na pracę jelita cienkiego. Na skutek osłabienia tych mechanizmów bakterie jelita grubego zaczynają kolonizować jelito cienkie, zaburzając jego funkcjonowanie. Tę właśnie jednostkę chorobową nazywamy SIBO. Leczenie zespołu rozrostu bakteryjnego polega na antybiotykoterapii lub wdrożeniu terapii ziołami.
Objawy SIBO
Bakterie jelita grubego, które dostaną się w nadmiarze do jelita cienkiego, zaburzają pracę przewodu pokarmowego. Do najbardziej charakterystycznych objawów SIBO należy przewlekła biegunka. Przybiera ona formę biegunki tłuszczowej, która jest efektem nieprawidłowej przemiany kwasów żółciowych dokonywanej przez bakterie. Zaburzone jest w związku z tym trawienie tłuszczów. Gdy nadmierna ilość tłuszczu dostaje się do kału, podrażnia jelita i wywołuje biegunkę.
Do innych objawów zespołu rozrostu bakteryjnego należą wzdęcia, nadprodukcja gazów jelitowych, zmęczenie, nudności, utrata wagi, objawy niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, E, D). Wystąpić mogą wówczas zmiany skórne (trądzik, egzema), osłabienie kośćca, upośledzenie widzenia. Zaburzeniom ulega także wchłanianie witaminy B12, czego objawem jest niedokrwistość, a później także zaburzenia układu nerwowego[1].
SIBO – leczenie konwencjonalne
Leczenie SIBO jest niestety dość żmudne. Leczona jest zarówno przyczyna choroby, jak i jej objawy. Leczenie konwencjonalne polega głównie na antybiotykoterapii. Najczęściej stosowane są metronidazol lub rifaksymina – zwykle przez 10–14 dni. Jeśli po zakończeniu kuracji objawy nawracają, kolejny etap antybiotykoterapii może trwać kilka tygodni. Rifaksymina działa miejscowo, w przewodzie pokarmowym, i wywołuje niewiele skutków ubocznych w porównaniu z innymi lekami. Po zakończeniu antybiotykoterapii konieczne jest spożywanie prebiotyków i probiotyków w celu unormowania flory bakteryjnej jelit. Ważnym elementem terapii jest także uzupełnianie niedoborów witamin oraz walka z biegunką.
SIBO – leczenie alternatywne
W leczeniu SIBO zastosowanie znajdują także terapie ziołowe. Rezultaty przynoszą przede wszystkim takie produkty jak olejek z oregano, ekstrakt z piołunu, ekstrakt z melisy, ekstrakt z berberyny, ekstrakt z korzenia barbery indyjskiej, ekstrakt z kociego pazura, kwas laurynowy (zawarty w kokosach). Do terapii niezbędne jest też włączenie probiotyków i prebiotyków, a także stosowanie diety sprzyjającej leczeniu rozrostu bakteryjnego. Do zalecanych diet należy m.in. FODMAP (dieta eliminująca tymczasowo węglowodany łatwo fermentujące, słabo wchłaniane i o wysokim ciśnieniu osmotycznym, czyli laktozę, fruktozę, fruktany oraz słodziki takie jak mannitol, sorbitol, ksylitol, maltitol). Posiłki spożywaj tak, aby nadmiar jedzenia nie zalegał w żołądku. Najlepiej jeść 5–6 niewielkich posiłków dziennie.